“Doorkijk” – over transparantie in de kunst

In deze tentoonstelling worden beelden, schilderijen, tekeningen en reliëfs samengebracht die doorkijkjes bieden. Je kijkt in of door het materiaal heen, het licht speelt eromheen, er is sprake van werkelijk of gesuggereerd volume. Op het eerste gezicht lijkt dat over abstractie te gaan, maar dat is niet het uitgangspunt van de tentoonstelling. Het is eerder een manifest tegen abstractie. Het gaat over vorm en waarneming en verwijst overal naar de wereld om ons heen. Naar licht, ruimte, architectuur, landschap, personages. Bij alle werken, hoe verschillend in uiterlijk ook, stel je je de vraag hoe je jezelf fysiek verhoudt tot de ruimte die daar ontstaat. Er zijn elf deelnemers. Twee beeldhouwers: Eduard Wind en Niko de Wit. Zes schilders: Jurriaan Molenaar, José Heerkens, Kris van Dessel, Frank Oude Weernink, Jan van Duynhoven en Benjamin Roth, van wie de laatste twee vooral ruimtelijke constructies maken. Krijn de Koning, Frank Halmans en Robbert de Goede maken ruimtelijk werk als installatie. Van hen worden kleine modellen getoond, bedoeld als studies voor grotere werken. Misschien zijn ze bereid in de Bergkerk iets groots te maken.

De kunstenaars hebben allemaal een indrukwekkende staat van dienst en zijn nationaal en internationaal bekend.

Kris van Dessel maakt tekeningen en schilderijen van gefantaseerde landschappen en gebouwen, bijna technisch als architectuurontwerpen. De plaatsen die hij in beeld brengt zijn decors waar zich een drama lijkt af te spelen, maar door het ontbreken van personages en handeling krijg je er geen vinger achter.

Jan van Duynhoven vertaalt lichtsensaties in ruimtelijke schilderijen, opgebouwd uit stroken van verschillende breedtes en lengtes en geschilderd in variaties van wit, geel, rood en blauw, al naar gelang het seizoen waarin het gemaakt is. Hij laat zich ook graag inspireren door licht dat door glas valt zoals in de kerk.

Robbert de Goede is binnenhuisarchitect en kunstenaar. Hij maakt ruimtelijke draadconstructies, klein in kistjes als verkoopbaar object, groot en monumentaal op locatie. Licht en ruimtelijkheid maken van deze werken op-art, met een verbazingwekkende precisie en samenhang.

Frank Halmans maakt ruimtelijke modellen van huizen, meubelen en andere vertrouwde objecten. Dat doet hij op ambachtelijke wijze, zo knap dat je bijna zou vergeten dat er iets niet klopt. Hij stript een huis tot op het leidingenstelsel dat erdoorheen loopt, versmalt meubelen tot onrealistische proporties, of bouwt kasten die zich organisch in de ruimte ontwikkelen.

José Heerkens schildert minimalistisch, raster- of tegelpatronen die zijn geïnspireerd op tijdintervallen of de regels van een geschreven brief. Haar doeken zijn poëzie in lijn en kleur.

Krijn de Koning maakt ruimtelijke modellen waar je je in, op of onderdoor kunt bewegen. Architectonische sculpturen in heldere kleuren, afgeleid van de principes van De Stijl, die invloed hebben op je ervaring van ruimte.

Jurriaan Molenaar maakt schilderijen van ruimtelijke situaties, meestal gebouwen, waarin hij het standpunt van de beschouwer met een ongelooflijke subtiliteit vertaalt in vlakken en doorkijkjes.

Frank Oude Weernink lijkt in zijn manier van schilderen niet aan één opvatting of werkwijze gebonden. Terugkijkend op zijn oeuvre valt op dat transparantie een centraal gegeven is: het suggereren van diepte op het platte vlak door laag over laag te schilderen.

Benjamin Roth maakt schilderijen en meubelen. Zijn schilderijen maken de gelaagde opbouw van spielatten en doek zichtbaar door het gebruik van semitransparante materialen, het weghalen van draden uit het doek en het gedeeltelijk beschilderen van het oppervlak. Hij werkt hoofdzakelijk met het vierkant en de cirkel en bouwt vanuit die vormentaal een enorme variatie op.

Eduard Wind was in zijn werkzame leven beeldhouwer, oorspronkelijk restaurateur. Zijn beelden zijn gezaagd en gebeiteld uit afvalhout. Ze stellen gestalten voor, ruimtelijke constructies of maskers. Zijn vormentaal refereert aan Afrikaanse beelden en gebruiksvoorwerpen en de aan het kubisme verwante beeldhouwers Lipschitz en Laurens. Ze hebben titels die een verbeeldingswereld openleggen.

Niko de Wit is beeldhouwer van autonome sculpturen en portretten. Hij maakt objecten uit eenvoudige volumes die hij zodanig combineert of bewerkt dat er een onverwachte en interessante ruimtelijke werking ontstaat. Hij heeft veel beelden gemaakt voor de openbare ruimte.

Bij de tentoonstelling verschijnt een leporello met een uitgebreide toelichting op de thematiek.’